فن هواساز چیست ؟

فن هواساز ( بخش اول)

فن هواساز در یک دستگاه تهویه مطبوع یا دستگاه هواساز به منظور انتقال هوا مطبوع به بخش های مختلف یک ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.

نحوه انتخاب فن هواساز

انتخاب فن به عوامل مختلفی از قبیل حجم هوا و فشار استاتیک مورد نیاز در یک سیستم بستگی دارد.

معمولا طراحان سیستم های هواساز با استفاده از نرم افزار های مناسب و تخصصی برای انتخاب مناسب یک فن هواساز مناسب کمک کی گیرند.

به منظور کاهش اثر ارتعاش و لرزش بر روی پانل هواساز، موتور و فن بطور معمول بر روی بخش جداساز ارتعاشی نصب می شوند.

مگر زمانیکه در دستگاه هواساز باکس فن به صورت خارجی ( بیرونی) به دستگاه هواساز مونتاژ شود. فن هواساز داخل دستگاه هواساز یک جزء حیاتی در سیستم تهویه مطبوع و سیستم تهویه هوا یا هواساز می باشد.

فن هواساز وسیله اصلی برای تحویل هوای مطبوع به فضای مورد نظر می باشد. در نتیجه عملکرد فن هواساز تاثیر مستقیمی با کارکرد هواساز و نیز رابطه مستقیم با سطح راحتی و کیفیت هوا در فضای ساختمان خواهد داشت. در این مقاله می خواهیم انواع فن هواساز و کاربرد های آنها را در سیستم تهویه مطبوع بررسی کنیم.

به منظور انتخاب بهترین فن برای یک سیستم، مهم این است که درک کاملی از ویژگی های عملیاتی ونقاط ضعف و کاربردی انواع فن هواساز را داشته باشیم.

نوع فن هواساز استفاده شده در یک واحد خاص براساس طراحی تجهیزات هواساز و نیز داشتن دانش مربوط به ویژگی ها و ارزیابی عملکرد فن می باشد. استفاده از سیستم های حجم هوای متغیر بطور فزاینده ای در حال افزایش می باشد بخاطر آنکه میزان تخلیه هوا در این حالت با شرایط بار تغییر می کند.

اگر میزان بار زیاد باشد سرعت فن هواساز نیز برای تولید هوای بیشتر، افزایش پیدا می کند. و در صورت کاهش بار سرعت فن هواساز نیز متناسب با بار کاهش پیدا خواهد کرد. درفن هواساز با استفاده از دستگاه های اینورتر برای فن هواساز می توان سرعت های متغییری را تولید نمود. در سیستم های هواساز می توان با استفاده از اینورتر های فرکانسی کنترل بهتری بر روی سرعت فن هواساز را فراهم نمود.

فن تهویه مطبوع در واقع یک پمپ هوا می باشد که با تولید اختلاف فشار در سیستم جریان هوا را ایجاد می کند. پروانه موجود در فن هواساز بر روی هوا یا جریان هوا کار می کند و به این جریان هوا انرژی استاتیک و انرژی جنبشی می دهد.که میزان این انرژی ها بسته به نوع فن متفاوت می باشد.

ضرایب بهره وری و راندمان

ضرایب بهره وری و راندمان یک فن هواساز بر مبنای شرایط ایده آل می باشد. برخی از فن ها دارای راندمانی بالاتر از 90 درصد می باشند. با این حال در حالت واقعیت بدست آوردن راندمان و بهره وری ایده آل برای فن ها غیر ممکن می باشد. در کلیه فن های تولیدی فشار با تغییر بردار سرعت برای جریان هوا محقق می شود. یک فن هواساز فشار و جریان هوا تولید می کند. زیرا پره های پروانه در فن هواساز با چرخش خودشان با توجه به انرژی چرخشی خودشان باعث تغییر سرعت هوا می شود. تغییر سرعت در مولفه های مماسی و شعاعی سرعت برای فن های سانتریفیوژ و نیز تغییرات در مولفه محوری و مماسی سرعت برای فن های آکسیال تاثیر می گذارد. فن سانتریفیوژ برگشتی در دستگاه هواساز هوا را از فضای ساختمان بوسیله کانال برگشتی به داخل هواساز برگشت می دهد. فن هواساز سانتریفیوژ برگشتی دارای تیغه های افقی می باشد که این تیغه های افقی موجب می شود که تاثیر بیشتری نسبت به کلیه مدل های تیغه های فن سانتریفیوژ داشته باشد. مقداری از این هوا توسط دمپرهای خروجی هوا به سمت بیرون تخلیه می شود. این در حالی می باشد که مقدار کمی از این هوای متغیر در دستگاه هواساز یا دستگاه تهویه مطبوع با هوای کشیده شده ( وارد شده ) از بیرون ترکیب می شود.

این مخلوط از هوای بیرون و هوای برگشتی، قبل از اضافه شدن گرما و سرما به آن، هوای ترکیب شده نامیده می شود. هوای مخلوط شده قبل از ورود به فن هواساز در دستگاه هواساز فیلتر می شود.

انواع تیغه ها

تیغه های نوع AirFoil در فن سانتریفیوژ تهویه مطبوع، هوا را در سراسر مراحل گرمایش و سرمایش دستگاه هواساز به جلو هل می دهد. سپس هوا از طریق سیستم لوله کشی به تمامی نقاط و بخش های دستگاه هواساز توزیع می شود.

پروانه فن سانتریفیوژ تولید فشار از نیروی فن سانتریفیوژ ایجاد شده توسط چرخش ستون هوا در بین تیغه ها و با توجه به انرژی جنبشی تولید شده، هوا با سرعت پروانه فن را ترک می کند و از دستگاه هواساز خارج می شود.

این سرعت ترکیبی از سرعت چرخش پروانه و سرعت هوا نسبت به پروانه می باشد. زمانیکه تیغه ها به طرف جلو حرکت می کنند، این دو سرعت بالا با هم جمع می شوند.

در زمانیکه تیغه ها به طرف عقب حرکت می کنند، این دو سرعت مخالف هم می باشند و بخشی از اثر یکدیگر را خنثی می کنند. فن تهویه با تیغه های منحنی شکل بکوارد عمومیت بیشتری نسبت به فن هواساز با تیغه های منحنی شکل فوروارد دارند. فن های آکسیال یا فن های جریان محوری با تغییر در سرعت عبورهوا از میان تیغه های پروانه فشار را برای ایجاد جریان هوا تولید می کنند. این نوع فشار هوا توسط هیچ یک از انواع فن های سانتریفیوژ تولید نمی شود.