انواع اصلی فن را میتوان به فنهای سانتریفیوژی و فنهای آکسیال دستهبندی کرد. به طور کلی فنها به عنوان یکی از کلیدیترین تجهیزات در ساختمانهای تجاری و صنعتی به شمار میآید. همچنین از انواع فنها در ساختمانهای مسکونی نیز بهره برده میشود. باید گفت که هر نوع فن با توجه به ویژگیهای مخصوصش کاربری منحصر به فرد خود را دارد. در واقع فنها واحدهای مکانیکی هستند که برای جابجایی هوا در کانالها، تامین تهویه مستقیم جریان هوا، یا خارج کردن هوا از یک محل طراحی و ساخته میشوند. شیوهی عملکرد فنها به این صورت است که جریان هوا به دلیل افت فشار بین دریچه ورودی و خروجی فن ایجاد میشود. فنها میتوانند از لحاظ ساختار، اندازه، قدرت ایجاد جریان هوا، شکل تیغهها، اندازه تیغهها، و … متفاوت از یکدیگر باشند. به همین دلیل کاربرد آنها نیز با توجه به ساختارشان در موقعیتها و شرایط مختلف متفاوت خواهد بود. در این نوشته به معرفی انواع اصلی فن خواهیم پرداخت. همچنین شما را با ویژگیهای اصلی فنهای سانتریفیوژی و فنهای آکسیال آشنا خواهیم کرد.
همانطور که میدانید انواع مختلفی از فنها در بازار وجود دارند و در موقعیتهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. انواع اصلی فن به ۲ دسته کلی یعنی فنهای آکسیال یا فنهای محوری و فنهای سانتریفیوژی یا فنهای گریز از مرکز دستهبندی میشوند. در ادامه مطلب به معرفی فنهای اصلی و بررسی ویژگیهای و کاربردهای منحصر به فرد آنها میپردازیم.
فنهای آکسیال با عنوان فنهای محوری نیز شناخته میشوند. این فنها یکی از پرکاربردترین تجهیزات در مراکز تجاری و صنعتی به شمار میآیند. یک فن محوری به شکل استوانهای ساخته شده است که در آن پروانه در زاویهای نسبت به صفحه چرخش به صورت ثابت قرار دارد. با چرخش تیغههای پروانه هوا در بین تیغهها محبوس شده و در نتیجه جریان هوا بیشتر به صورت محوری به حرکت در میآید. در این نوع از فنها هوا به سختی در جهت شعاعی به حرکت در میآید. تیغههای فن محوری یا فن آکسیال معمولاً به صورت مستقیم روی شفت موتور قرار میگیرند.
فنهای محوری یا فنهای آکسیال دارای کاربردهای منحصر به فرد خود هستند. از فنهای آکسیال معمولاً برای تامین تهویه هوا استفاده میشود. همچنین به منظور استخراج هوا از طریق دهانه یا مونتاژ حداکثری جریان هوا، میتوان از فنهای محوری بهره برد. در آن دسته از سیستمها و فرایندهایی که مقاومت دینامیکی هوا پایین است، استفاده از فنهای محوری توصیه میشود.
فنهای سانتریفیوژ به عنوان فنهای گریز از مرکز نیز شناخته میشوند. فنهای گریز از مرکز نوع دیگری از انواع اصلی فن هستند که کاربردهای بسیاری در ساختمانهای تجاری و صنعتی دارند. برای اینکه هر چه بهتر با این نوع فن آشنا شوید، به طور خلاصه به بررسی ساختار آن میپردازیم. فنهای گریز از مرکز از یک پروانه و یک محفظه اسکراب تشکیل شدهاند. فن گریز از مرکز دارای یک استوانه توخالی است که تیغهها در آن نصب میشوند. تیغههای فن گریز از مرکز به صورت محیطی روی صفحه دیسک ثابت شدهاند. یک توپی برای نصب پروانه بر روی شفت در مرکز حلقه تقویت کننده قرار میگیرد. در حین کار پروانه فن گریز از مرکز هوا بین تیغهها محبوس شده و به این ترتیب فشرده میشود. به همین دلیل در فنهای سانتریفیوژی هوا از مرکز به حرکت در میآید. جریان هوا تحت نیروی گریز از مرکز به محفظه اسکرول منتقل میشود و سپس به لوله اگزوز هدایت مییابد. باید اضافه کرد که فنهای سانتریفیوژی در انواع و مدلهای مختلفی ساخته میشوند تا بتوانند در موقعیتهای مختلف پاسخگوی نیازهای تجاری و صنعتی حساس باشند. برای مثال انواع فنهای سانتریفیوژی را میتوان به صورت فنهای سانتریفیوژی با تیغههای خمیده به سمت جلو و فنهای سانتریفیوژ با تیغههای خمیده به سمت عقب تهیه کرد. آن دسته از فنهای سانتریفیوژی که دارای تیغههای خمیده به سمت عقب هستند، میتوانند تا ۲۰ درصد در مصرف انرژی صرقهجویی به عمل بیاورند. یکی دیگر از ویژگیهای مهم و مثبت فنهای سانتریفیوژی با تیغههای خمیده به سمت عقب این است که قابلیت اضافه بار هوا در آنها بالا است. میتوان گفت که فنهای گریز از مرکز با تیغههای خمیده به سمت جلو از نظر ظرفیت هوا و فشار، ویژگیهای مشابهی با فنهای سانتریفیوژی با تیغههای خمیده به سمت عقب دارند. اما قطر پروانه و سرعت در آنها کمتر است. به همین دلیل فنهای سانتریفیوژ با تیغههای خمیده به سمت جلو به فضای کمتری نیاز دارد و هنگام کار نیز صدای کمتری ایجاد میکنند.
فنهای ترکیبی را نیز میتوان یکی از انواع اصلی فن در نظر گرفت. در واقع این نوع از فنها، ترکیبی از فنهای سانتریفیوژی و فنهای آکسیال هستند. ویژگیهای فن ترکیبی باعث میشودذ که این فن کاربردهای زیادی در موقعیتهای صنعتی مختلف داشته باشد. یک فن ترکیبی میتواند جریان هوا را در امتداد شفت موتور حرکت دهد. پروانهها با تیغههای منحنی رو به عقب در این فنها توسط موتورهای روتور خارجی ناهمزمان تغذیه میشوند. این فنها ممکن است از جنس پلاستیک، فولاد پوشش داده شده با پلیمر، یا فولاد گالوانیزه ساخته شده باشد که در این صورت دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی خواهند داشت.
باید به این نکته اشاره کرد که فنهای ترکیبی کاربردهای بسیاری به عنوان فنهای اگزوز دارند. وظیفه اصلی فنهای اگزوز مکش هوای آلوده و انتقال آن به فضای بیرونی ساختمان است. همچنین فنهای ترکیبی صنعتی در آن دسته از سیستمهای تهویه هوا که به مقاومت دینامیکی بالا نیاز باشد، مورد استفاده قرار میگیرند.
همانطور که میبینید هرکدام از انواع اصلی فن دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد خود هستند. بنابراین هنگام انتخاب فن کاربران باید به این نکته توجه داشته باشند که کدام یک از فنها میتوانند برای به کارگیری در موقعیت مورد نظر آنها مناسب باشند. انتخاب فن مناسب نقش بسیار مهمی در پیشبرد فعالیتهای تجاری و صنعتی خواهد داشت.
در صورتی که در مورد انواع اصلی فن سوالی برای شما باقی مانده است یا نظری در این مورد دارید، خوشحال میشویم که آن را مطرح کنید. مشاوران و کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در مورد انواع اصلی فن هستند.
منبع: ventilation-system